گالوانیزه چیست؟

گالوانیزه ( Galvanize )، یک فرایند محافظت از فلز بوده و شامل پوشش دهی آهن یا فولاد با لایه ای از روی است. پوشش روی به عنوان یک مایع برای فلز عمل کرده و از زنگ زدگی و همچنین خوردگی آن جلوگیری می کند. بدون این فرایند فلز به سرعت دچار خوردگی شده و در معرض رطوبت از بین خواهد رفت. این پوشش ها معمولا روشن و براق بوده و به مرور زمان در اثر هوازدگی رنگی مات و ظاهری خاکستری پیدا خواهند کرد.

انواع گالوانیزه

انواع گالوانیزه توسط صنعتگران معرفی شده و هر کدام از این روش ها به منظور بالا بردن مقاومت فلز بسیار پرکاربرد است. استفاده از این روش ها به این دلیل صورت میگیرد که انواع فلزات وقتی با یکدیگر در تماس قرار بگیرند، تمایل به آند بودن داشته و لایه ی روی اندود روی فلز از کات شدن یا خوردگی آن جلوگیری می کند.

گالوانیزه گرم ( Hot-Dip Galvanizing )

در گالوانیزه گرم فلز در حمامی با دمای 450 درجه سانتی گراد متشکل از روی غوطه ور شده و گرما باعث یک واکنش شیمیایی می شود. این کار باعث پیوند روی به فولاد به صورت متالورژیکی خواهد شد. با این کار به فلز کمک می شود در صورت تماس با پوشش های سطحی همچون رنگ از خود مقاومت نشان داده و خورده نشود. از لحاظ فنی تر در واقع طی این عمل یک لایه محافظ کاتدی آند فدا شونده باعث می شود روی نسبت به آهن زودتر خورده شود. به جهت افزایش دوام و کاهش هزینه های طول عمر فلز از این نوع پوشش روی استفاده می شود. واکنشی که در دیگ گالوانیزه صورت می گیرد یک فرایند انتشار بوده و پوشش به صورت عمود بر سطح فلز ایجاد شده و تضمین می کند تمام گوشه ها و لبه ها با ضخامت یکسان روی اندود شوند. فولادی که در معرض آبکاری با روی قرار گرفته را می توان جوشکاری نقطه ای کرد و فقط لازم است درمورد بخارات سمی روی احتیاط لازم را به عمل آورد.

مزایای گالوانیزه گرم

مزایای گالوانیزه گرم به شرح زیر است :

محافظت در برابر خورده شدن فلز و آهن

فلز بدون داشتن پوشش روی طول عمر کوتاهی داشته و زنگ می زند. با گذشت زمان روی با محیط واکنش داده و لایه سوم اضافی به نام پتینه ی روی شکل می گیرد و محافظت بیشتری از فولاد انجام خواهد شد.

پوشش کامل لبه ها و گوشه ها

انواع دیگر پوشش ها به طور کامل فلز را در بر نگرفته و به دلیل قرار گرفتن فولاد در حمام مذاب روی، تمامی قسمت های آن به طور یکنواخت روی اندود شده و قسمتی از آن جا نخواهد ماند.

فرایندی سریع

فرایند گالوانیزه گرم در عرض چند دقیقه انجام شده و نیازی به صبر برای خشک شدن سطح برای ادامه کار نیست. به محض خروج فولاد از حمام مذاب، روی جامد شده و شکل میگیرد.

اقتصادی و سازگار با محیط

با این پوشش، فولاد سالیان سال عمر کرده و طی گذر زمان های کوتاه نیازی به هزینه کردن برای تعویض آن وجود ندارد. کارخانه هایی که این عمل در آنها صورت میگیرد بسیار سازگار با محیط زیست بوده و آسیبی به آن وارد نمی شود.

سهولت استفاده مجدد

زمانی که عمر فلز روی اندود تمام می شود، می توان با ذوب کردن آن مجددا از آن استفاده کرده و کیفیت خود را نیز حفظ خواهد کرد.

گالوانیزه سرد ( Electro-galvanizing )

در گالوانیزه سرد سطح فلز با روی سرد پوشش داده می شود و به دلیل عدم وجود حرارت در این فرایند، روی به صورت متالورژیکی به فلز متصل نخواهد شد. لایه ی روی مستعد لب پر شدن بوده و خیلی از افراد متخصص این روش را نوعی گالوانیزه تلقی نمی کنند. نام دیگر این روش الکترو گالوانیزه بوده و در صنایعی همچون صنایع خودرو سازی و ساخت و ساز مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع در این روش یک رنگ غنی از روی بر سطح فولاد اعمال می شود.

گالوانیزه چرخشی ( Spin Galvanizing )

گالوانیزه چرخشی برای فلزاتی مورد استفاده قرار می گیرد که برای غوطه وری در حمام مذاب خیلی کوچک باشند. برای جلوگیری از گم شدن این قطعات ابتدا آنها را در سبدی قرار می دهند و پس از غوطه وری سبد و فلزات آن درون حمام روی، به سرعت چرخانده می شود تا روی اضافی از آن جدا شود. چگونگی کار این مدل به اینصورت است که ابتدا قطعات فلز به خوبی تمیز شده و با روش هایی همچون شات بلاست انجام می شود. پس از قرار گرفت سبد درون حمام روی، به محض تشکیل لایه ی آلیاژ بر روی قطعات فلزی، سبد برداشته شده و عمل چرخش باعث می شود عنصر روی به طور مساوری بر روی قطعات پخش شده و سطح آنها یکنواخت شود.

مزایای گالوانیزه چرخشی

مزایای گالوانیزه چرخشی به شرح زیر است :

محافظت از قطعات کوچک

با استفاده از این روش می توانید با وجود استفاده از حمام مذاب، از گم شدن قطعات جلوگیری کرده و نتیجه ای عالی دریافت کنید. قطعاتی همچون بست کابل ها، اتصالات، لوله ها و همچنین زنجیر ها با استفاده از این فرایند روی اندود می شوند.

افزایش دوام

برخلاف پوشش های سطحی مانند رنگ، لایه ی روی به صورت شیمیایی به فلز متصل شده و مقاومت آن را بالا می برد. افزایش دوام فلزات کمک می کند در آینده نیازی به صرف زمان و هزینه برای پوشش مجدد نیازی نباشد.

سازگار با محیط زیست

استفاده از این روش در اقتصاد چرخشی جای گرفته و شایعات کمتری در مقایسه با سایر روش ها تولید خواهد کرد.

ورق گالوانیزه چیست؟

ورق گالوانیزه در واقع نوعی ورق فولادی بوده و با پوشش لایه ای از عنصر روی پوشیده شده است. استفاده از این ورق به عنوان گزینه ای مناسب در فضاهای باز و محیط های تحت تماس آب و رطوبت است. این ورق ها دارای خاصیت انعطاف پذیری بوده و برای جوشکاری مناسب اند. از این ورق ها در تولید تجهیزات، صنعت خودروسازی، ساخت سازه های فلزی مختلف مثل نرده و حصار و … استفاده می شود. ابعاد و اندازه های مختلفی از این محصول ساخته و به بازار عرضه شده است. عرض آنها را معمولا بین 100 تا 125 سانتی متر در نظر میگیرند و هر سایر از این کالا در کارهای گوناگون مورد استفاده قرار میگیرد.

فرایند تولید ورق گالوانیزه

فرایند تولید ورق گالوانیزه همچون مواردی که در بالا گرفته شد شامل پخش کردن لایه ای از عنصر روی بر یک طرف یا هر دو طرف ورق بوده و در برابر ضربه و در شرایط سخت مقاوم تر خواهد شد. اصول کلی تولید این محصولات یکسان بوده و فقط در بعضی از جزئیات متفاوت هستند. غوطه وری گرم، الکتروگالوانیزه، گالوانیلیک و پیش گالوانیزه از جمله روش های فرایند تولید این ورق ها هستند. از روش غوطه وری گرم در صنعت بیشتر استفاده شده و محبوبیت بیشتری نسبت به سایر روش ها دارد.

مشخصات ابعادی ورق گالوانیزه

مشخصات ابعادی ورق گالوانیزه به شرح زیر است :

• ضخامت ( Thickness )
• عرض ( Width )
• طول ( Length )
• ورن ( Weight )

کوتینگ ورق گالوانیزه

کوتینگ ورق گالوانیزه ( HDG Coating )، اصطلاحی است که برای بیان قطر لایه روی بر روی فلز مورد استفاده قرار گرفته و هر چه حجم لایه روی فلز بیشتر باشد، به اصطلاح کوتینگ بالاتر خواهد بود. درصد کوتینگ هر ورق با توجه به کارخانه سازنده متفاوت بوده و بسیاری از کارخانه ها به کوتینگ بالا معروف هستند. افرادی که قصد استفاده از ورق های گالوانیزه داشته باشند، لازم است با توجه به نیاز خود کوتینگ مناسب کار خود را استفاده کنند.

مزایای استفاده از ورق گالوانیزه

مزایای استفاده از ورق گالوانیزه به شرح زیر است :

• طول عمر طولانی تر برای فلز
• مقرون به صرفه
• بازرسی راحت
• سختی در پوشش
• راحتی در تمیز کردن
• تطبیق پذیری بالا

معایب استفاده از ورق گالوانیزه

معایب استفاده از ورق گالوانیزه به شرح زیر است :

• آسیب پوشش روی در دمای بسیار بالا
• حساس در برابر ایجاد خراش
• هزینه اولیه بالاتر
• ظاهر یکنواخت
• تفاوت گالوانیزه و استیل

مهم ترین تفاوت گالوانیزه و استیل در جنس آنها بوده و گالوانیزه در واقع نوعی فولاد است اما استنلس استیل نوعی آلیاژ آهنی است. استیل از ترکیب آهن، کروم و نیکل ساخته شده و ظاهری براق دارد. برخلاف آن فلز گالوانیزه شده ظاهری روشن و قابل تشخیص دارد. لایه ی روی بر سطح فلز قرار داشته و استیل با وجود کروم و نیکل خود را ضد زنگ کرده است.

کلام آخر

فرایند گالوانیزه کردن یا گالوانیزاسیون باعث بالا رفتن مقاومت فلز شده و از آن در برابر نفوذ رطوبت محافظت خواهد کرد. این ورق های روی اندود در صنایع مختلف با اندازه ی کوتینگ متنوع مورد استفاده قرار گرفته و افراد بر اساس نیاز خود و صنعتی که در آن کار می کنند اقدام به تهیه ی این محصول می کنند.